TOMASZ RAWSKI

2023, 12 czerwca
  • Właśnie wróciłem z bardzo udanej konferencji Borderworlds w Pradze, gdzie opowiadałem o war-related street art in Armenia, czyli o pierwszych, wczesnych rezultatach badań dla DisTerrMem. Dziękuję Katarinie Kralovej za zaproszenie i wszystkim uczestnikom za inspirujące dyskusje!
2023, 5 czerwca
  • W ostatni czwartek otworzyliśmy wystawę zdjęć ze współczesnego Kabulu. Wystawę można podziwiać na parkanie Ogrodów BUW do 30 czerwca. Jest za darmo i dla wszystkich – gorąco zachęcam!
  • W poprzedni czwartek (z socjologią historyczną) komentowałem „Ludowy antyklerykalizm” wraz z autorem książki, Michałem Rauszerem. Bardzo udane spotkanie! Dziękuję Jarkowi Kiliasowi za zaproszenie oraz Michałowi za świetną współpracę.
  • W międzyczasie występowałem też, ze sprawami bośniackimi, na konferencji „Discourses of war(s) in the 1990s in the (ex)-Yugoslav area” zorganizowanym przez warszawską slawistykę. Dzięki za bardzo ciekawy warsztat!
2023, 28 kwietnia
2023, 27 marca
2023, 27 lutego
  • Właśnie wróciłem z wyjazdu badawczego DisTerrMem do Pakistanu (3 tygodnie) i Afganistanu (tydzień). Wyjazd był doskonały i bardzo owocny poznawczo oraz badawczo. Serdeczne podziękowania dla całej ekipy z FCCU, która ugościła nas  w Lahore najlepiej jak się tylko da – Muhammad Younis, Mudassir Farooqi, Umber bin Ibad, Rabia Malik! Osobne wielkie podziękowania dla Jagody Grondeckiej, która zapewniła nam miękkie lądowanie w Kabulu – bez Twojej pomocy afgańskie badanie na pewno by się nie udało!
  • W tak zwanym międzyczasie, w Widoku ukazał się mój esej dotyczący książki Ewy Klekot pt. „Kłopoty ze sztuką ludową”. Bardzo dziękuję Krzyśkowi Świrkowi za zaproszenie i zachęcam do lektury!
2022, 20 grudnia
Właśnie ukazał się mój artykuł w „Problems of Post-Communism” o tym, jak w późnych latach 90., w polskiej pamięci oficjalnej, ustanowiono antykomunizm kluczowym symbolicznym fundamentem IIIRP. Cały tekst do ściągnięcia tutaj. Miłej lektury! W ostatnim czasie w DisTerrMem robiliśmy serię warsztatów o zarządzaniu pamięciami o spornych terytoriach w Europie i Azji. Tworzyłem i wraz z Małgosią Łukianow współprowadziłem bardzo ciekawy panel o polityce pamięci i współczesnych konfliktach zbrojnych. Opis wydarzenia znajdziecie tutaj. Wkrótce powinno pojawić się też nagranie.
2022, 25 października
„Kultura i społeczeństwo” właśnie opublikowała ważny numer o powojennych historiach ludowych. W numerze, oprócz bardzo ciekawych artykułów Magdy Szcześniak, Agnieszki Mrozik, Agaty Zborowskiej, Łukasza Bertrama, Marty Gospodarczyk i innych autorek, znajdziecie też mój esej nt. wydanego w tym roku „Poststalinizmu” Pavla Kolářa (Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar 2022). Zatytułowałem ten tekścik „Wahadło utopii”, ponieważ przekonuję w nim, że główna wartość pracy Kolářa tkwi w pomyśleniu poststalinizmu jako epoki, która spróbowała zaprojektować utopię komunistyczną na nowo, jako projekt względnie otwarty, możliwie różnorodny i niedefinitywny – taki, który miał pozwolić komunistom jednocześnie odciąć się od stalinizmu i ocalić przed upadkiem rewolucyjny horyzont. Miłej lektury!
2022, 19 września
  • Z początkiem września wróciłem z Armenii. Wyjazd badawczy był owocny i bardzo pogłębił moje rozumienie współczesnej polityki i kultury w państwach Kaukazu Południowego. Za wszystkie rozmowy, rady i wskazówki bardzo dziękuję przyjaciołom z Armenii, a przede wszystkim Harutyunowi Marutyanowi, Nelly Manucharyan, Arsenowi Hakobyanowi, Tigranowi Marutyanowi, Arpine Konstanyan i wszystkim pozostałym. Jesteście najlepsi!
  • W zeszłym tygodniu odbył się świetny 18. Ogólnopolski Zjazd Socjologiczny w Warszawie. Po pierwsze, gratulacje dla całego teamu organizacyjnego, w którym wielką pracę organizacyjną zrobiły moje koleżanki i koledzy z UW. Po drugie, na Zjeździe wystąpiłem z referatem „Pamięć a hegemonia. Narracje o socjalistycznej przeszłości w Polsce i Niemczech”, więc umieszczam tu prezentację, którą się posłużyłem. Enjoy!
2022, 10 sierpnia
W International Journal of Comparative Sociology właśnie ukazał się artykuł dotyczący pamięci socjalizmu w Polsce i byłej NRD, a konkretnie – rozdźwięku między pamięciami oficjalnymi a pamięciami biograficznymi w tych krajach. Napisaliśmy go wspólnie z Anke Fiedler i Krzyśkiem Świrkiem. Artykuł w całości można pobrać tutaj. Enjoy!
2022, 4 sierpnia Ostatnio dzieje się sporo na odcinku DisTerrMem.
  • Pod koniec czerwca zorganizowaliśmy w Warszawie wewnętrzną konferencję projektową, która rozpoczęła projekt na nowo.
  • Przez cały lipiec przebywaliśmy w Armenii (Erywań) w mocnym składzie badawczym: Joasia Wawrzyniak, Małgosia Głowacka-Grajper, Tomasz Rawski, Agnieszka Nowakowska, Zosia Rohozińska, Sara Herczyńska. Zobaczyliśmy, usłyszeliśmy, doświadczyliśmy. Zosia i ja zbieraliśmy materiały do artykułu porównawczego o trajektoriach armeńskiego i polskiego (soc)realizmu po 1956r. Dzięki dla całej ekipy za świetny wspólny wyjazd!
  • Od początku sierpnia zostałem w Armenii sam i zbieram materiały do tekstu o street arcie odnoszącym się do wojny w Karabachu. Prowadzę ciekawe wywiady z artystami i cieszę się na kolejny tekst, który, miejmy nadzieję, powstanie szybciej niż później.
2022, 5 czerwca
Właśnie wróciłem z konferencji CEPSA w Słowenii (Bled), gdzie na panelu prowadzonym przez Jerzego Wiatra i Antona Beblera opowiadałem o tym, jak polityczne przywództwo Aleksandra Vučicia – a zwłaszcza wielobiegunowa orientacja w polityce zagranicznej – wpływa na strukturalną dynamikę serbskiej gospodarki i obronności. Prezentację z tego wystąpienia (z ciekawymi danymi) znajdziecie tutaj. Za inspirujące dyskusje podczas samej konferencji i wokół niej dziękuję zwłaszcza Jerzemu Wiatrowi (na zdjęciu poniżej), Małgosi Kaczorowskiej, Sebastianowi Kubasowi, Jackowi Wojnickiemu, Agnieszce Bejmie i Zoltanowi Galowi!
2022, 28 maja
W najnowszym numerze „Stanu Rzeczy” właśnie ukazał się mój esej omawiający ramy intelektualne ludowej historii Polski, który pisałem zeszłego lata. Zachęcam do lektury Ostatnio też opowiadałem w Radiu Kielce, dlaczego Serbia oraz Bośnia i Hercegowina nadal nie popierają sankcji przeciwko Rosji – do odsłuchania w audycji z 21 maja (od 32:40). Enjoy!
2022, 18 marca
W ostatnim czasie trochę się wydarzyło.
  • Zostałem kierownikiem polskiego zespołu w grancie H2020: Disterrmem. Funkcję przejąłem po Joasi Wawrzyniak, której dziękuję za zaufanie. Projekt właśnie się odmraża po czasie pandemicznej stagnacji, a pierwsze wydarzenia już w czerwcu. Dlatego gorąco zachęcam do śledzenia strony DisTerrMem.
  • W styczniu i lutym przebywałem na Uniwersytecie w Bolonii, na wyjeździe naukowym w ramach projektu NAWA dot. relacyjności w naukach społecznych (ISS UW, Tomasz Zarycki – Bolonia Paolo Terenzi). Tamtejsze wydziały: Nauk Politycznych i Społecznych oraz Filozoficzny to bardzo ciekawe miejsca inspirujące do myślenia o tym, jak pracować nad takim procesualno-relacyjnym rozumieniem polityki, które stawiałoby w jego centrum pojęcie działania i w tym sensie budowałoby przeciwwagę dla bourdiezjańskiego strukturalnego determinizmu. Za ożywcze dyskusje o tym i nie tylko jestem wdzięczny zwłaszcza Gennaro Imbriano, Marco Puleriemu, Giulii Cimini i Sanji Kajinic.
  • Właśnie ukazał się mój artykuł po czarnogórsku w tamtejszym, regionalnym czasopiśmie „Humanističke studije” (9/2021). Artykuł (do ściągnięcia tutaj) omawia główne kierunki boszniackiej nacjonalistycznej polityki w Bośni po 1995 roku i jest zmodyfikowaną & rozszerzoną wersją jednego z rozdziałów mojej książki. Dziękuję Nikoli Zečeviciowi za zaproszenie do numeru.
  • Dla Radia Kielce wypowiadałem się niedawno o tym, jak inwazja Rosji na Ukrainę spolaryzowała politycznie Bałkany i co z tego wynika. Komentarz można odsłuchać pod koniec audycji z 12 marca br.
Do usłyszenia!
2021, 23 listopada
W najnowszym numerze „Spraw narodowościowych” ukazał się mój najnowszy artykuł dotyczący boszniackiej polityki pamięci o masowych mordach w Srebrenicy. Artykuł pokazuje na przykładzie boszniackim, że nacjonalistyczne elity współczesnej Bośni i Hercegowiny nigdy nie utraciły monopolu na produkcję prawomocnych interpretacji wojennej przeszłości przede wszystkim dzięki temu, że nauczyły się obracać na własną korzyść niedociągnięcia, ograniczenia i sprzeczności polityki state-buildingu prowadzonej przez wspólnotę międzynarodową wobec Bośni. Artykuł może też prowadzić do wniosku, że w Bośni i Hercegowinie nacjonaliści wszystkich trzech opcji – boszniaccy, serbscy i chorwaccy – są tak samo groźni, toteż wszelkie próby budowania podziału na „dobrych” i „złych” nacjonalistów muszą być motywowane politycznie. Miłej lektury!
2021, 21 września
2021, 5 lipca
Już jutro biorę udział w międzynarodowej konferencji Memory Studies Association, jako przedstawiciel Centre for Reseach on Social Memory, w dwóch wydarzeniach:
  • jako referent w panelu „B4: East Central Europe: Memory Conflicts and Entanglements” (godz. 11:00-13:00)
  • jako panelista w okrągłym stole „C5: Agonistic memory in the post-colonial context; mutual contentions and dialogue” (godz. 13:00-15:00)
Zapraszam wszystkich do uczestnictwa!
2021, 27 lutego
W ostatnim czasie wypowiadałem się dla „Świata na wskroś” nt. Bałkanów:
2020, 14 grudnia
Świetna wiadomość! Mój „Boszniacki nacjonalizm” otrzymał właśnie nagrodę Fundacji Slawistycznej: Debiut Roku 2019. Serdecznie dziękuję Kapitule Nagrody za ten zaszczyt.
2020, 5 października
Właśnie wróciłem z dwutygodniowej kwerendy w Zagrzebiu, gdzie zbierałem wiedzę i materiały do nowego artykułu oraz grantu. Pobyt był bardzo odświeżający. Dziękuję wszystkim kolegom i koleżankom z Uniwersytetu w Zagrzebiu – Leo, Lana, Tvrtko, Jelena, Edo, Stipica – za inspirujące dyskusje i cenne wskazówki!
2020, 7 września
W Czarnogórze nieoczekiwana zmiana władzy – po raz pierwszy od 30 lat. Skomentowałem tamtejsze wybory parlamentarne dla Świata na Wskroś. Do odsłuchania (w audycji z 5 września, od 26:15) tutaj.
2020, 21 sierpnia
Już jest! Arcyważna i świetnie napisana książka Katarzyny Roman-Rawskiej pt. „Nowy realizm w rosyjskim polu literackim po 1991 roku”! Rzecz o najnowszej literaturze rosyjskiej (po postmodernizmie) i jej związkach z szeroko rozumianą polityką. W środku krytyka liberalnej postpolityki i pochwała protestu, oporu oraz walki o swoje miejsce w przestrzeni społecznej. Książka dostępna w papierze i w ebooku na stronie wydawnictwa. Must have!
2020, 20 sierpnia
Ukazał się najnowszy numer „Stanu Rzeczy”, który przygotowaliśmy wspólnie z  Krzysztofem Świrkiem. Do poczytania w wolnym dostępie tutaj. Numer skupia się na intelektualistach totalnych, czyli takich myślicielach, uczonych, naukowcach, którzy wykraczali i wykraczają poza standardowe sposoby uprawiania nauki, poza logikę biurokratyczną, poza wąskie podziały dyscyplinarne, poza role ekspertów „od czegoś”. Mocni autorzy – mocne teksty. Miłej lektury!
2020, 19 sierpnia
Strona powraca do regularnej aktywności po dłuższej przerwie spowodowanej pandemią i kłopotami z serwerem. Dzięki, Puldzian, za nowy hosting! W ostatnich miesiącach wypowiadałem się kilkakrotnie dla mediów, poniżej niektóre komentarze:
2020, 2 kwietnia
Na stronie projektu badawczego DisTerrMem ukazała się moja krótka refleksja na temat sposobów upamiętniania konfliktu o Górski Karabach w Armenii. Miłej lektury!
2020, 20 marca
Właśnie ukazał się polski przekład książki Niny Witoszek pt. „Korzenie antyautorytaryzmu” w moim wykonaniu. Książka dotyczy problematyki rewolucji godności. Autorka, analizując działalność opozycji demokratycznej w Polsce lat 1976-1989, przekonuje, że rewolucja godności jest często dziełem małych,  odważnych grup „humanistycznych renegatów”, od których zależy postęp moralny. Miłej lektury!
2020, 29 lutego
Sztuka i nauka idą w parze. Artysta-socjolog Piotr P. Płucienniczak stworzył dzieło inspirowane artykułem opublikowanym we współredagowanym przeze mnie numerze czasopisma Colloquia Humanistica 8. Praca zatytułowana „Examining the boundaries of contemporary art” jest częścią warszawskiej wystawy Salon Parametryczny+. Jak mogliśmy przekonać się na sobotnim wernisażu – prezentuje się wyśmienicie! Dzieło można podziwiać do 21 marca w Galerii Salon Akademii Koneser.
2020, 10 lutego
Ostatni miesiąc spędziłem w Erywaniu (Armenia) na wyjeździe badawczym w ramach projektu H2020: DisTerrMem. Organizacja goszcząca Educational and Cultural Bridges przyjęła nas wspaniale, zapewniając świetne warunki do prowadzenia badań, które dotyczą rywalizujących pamięci o spornych terytoriach. Wiele wsparcia otrzymaliśmy też od pracowników Instytutu Archeologii i Etnografii Armeńskiej Akademii Nauk. Podczas pobytu chętnie dzieliliśmy się naszą wiedzą i wynikami dotychczasowych badań z tutejszymi organizacjami i zainteresowaną publicznością. Erywań to świetne miejsce! Dziękuję za wszystko i do zobaczenia ponownie w czerwcu!
2020, 8 stycznia
Nowy liberalny prezydent Chorwacji zawdzięcza sukces w wyborach przede wszystkim nieudolności chorwackiej prawicy. Ostatnio skomentowałem wybór Zorana Milanovicia na prezydenta:
2019, 14 grudnia
Bałkany podzielone w sprawie Handkego. Dla „Świata na wskroś” skomentowałem ostatnio kontrowersje wokół przyznania nagrody Nobla Peterowi Handkemu. Komentarza można posłuchać (od 39:04) tutaj.
2019, 28 listopada
Miałem przyjemność współredagować najnowszy, ósmy numer międzynarodowego czasopisma Colloquia Humanistica (CH8), który właśnie ukazał się online. Numer dotyczy problematyki hierarchii i granic w Europie Wschodniej. W środku – poza wstępem tematycznym i licznymi bardzo ciekawymi artykułami – znajduje się między innymi moja recenzja naukowa najnowszej pracy Sinišy Maleševicia (2019) pt. Grounded Nationalisms. Miłej lektury!
2019, 26 października /2 listopada
Bałkany coraz dalej od Unii Europejskiej. Dla „Świata na wskroś” skomentowałem ostatnio dwie sprawy:
2019 JESIEŃ Moja książka już dostępna! Znajdziecie „Boszniacki nacjonalizm. Strategie budowania narodu po 1995 roku” w ofercie wydawniczej WN Scholar. W książce przekonuję, że narody wschodnioeuropejskie wyłaniają się w trakcie nieustannej walki politycznej o treści symboliczne, które stanowią o ich istocie. Omawiam to na przykładzie boszniackiego nacjonalizmu w Bośni i Hercegowinie: interpretuję historyczny proces jego powstawania oraz pokazuję, na czym polega jego współczesne funkcjonowanie, przez pryzmat oficjalnej polityki pamięci o masakrze w Srebrenicy, oblężeniu Sarajewa i walkach o Mostar. Miłej lektury!
2019, 15 października
Dziś dołączyłem do mocnego polskiego zespołu badawczego pracującego przy międzynarodowym grancie Horizon2020: Disputed Territories and Memory Z polskiej strony projekt koordynuje niezrównana Joanna Wawrzyniak. Na stronie grantu dostępny jest pełny skład zespołu.
2019, 15-21 września
Spędziłem bardzo ciekawy tydzień na wyjeździe badawczym na Uniwersytecie Karola w Pradze, na zaproszenie Katedry Studiów nad Rosją i Wschodnią Europą Wydziału Nauk Społecznych . Wyjazd odbył się w ramach programu „Plurality of Memories: 4EU+ Fellowship” i służył poszukiwaniu partnerów do wspólnych badań nad politykami pamięci w Europie Wschodniej. Dziękuję za bardzo ciekawe rozmowy (zwłaszcza Kateřina Králová!) oraz możliwość wysłuchania arcyciekawej konferencji. Na stronie 4EU+ Alliance można przeczytać mój krótki komentarz dotyczący tego pobytu.
2019, 10-14 września
Właśnie zakończył się XVII Ogólnopolski Zjazd Socjologiczny we Wrocławiu, w którym miałem przyjemność uczestniczyć jako członek silnej delegacji z Instytutu Socjologii UW. Drugiego dnia Zjazdu wygłosiłem referat o schyłku antyfaszyzmu w polskiej pamięci oficjalnej, którego podstawą był ten artykuł opublikowany w East European Politics and Societies. Dziękuję organizatorom i uczestnikom za bardzo ciekawe wydarzenie, a zwłaszcza za sympozjum o latach 60. XX wieku jako apogeum polskiej modernizacji.
2019, 9 września
Skomentowałem dla Al Jazeera Balkans kwestię przyznania prezydentce Chorwacji, Kolindzie Grabar-Kitarović, nagrody Fulbright Lifetime Achievement Award. Artykuł można przeczytać tutaj.
2019, 18-30 sierpnia
Właśnie zakończyła się bardzo udana 48. Zagrzebska Szkoła Slawistyczna, w której miałem przyjemność uczestniczyć. Przywożę do Polski wiele nowych inspiracji naukowych i dydaktycznych. Dziękuję wszystkim za wspólne dni i wieczory spędzone w Dubrowniku, a zwłaszcza: Tatjanie Pišković za zaproszenie, Lanie Molvarec za świetne seminarium literacko-socjologiczne, i Mašy Kolanović za bardzo ciekawy blok zajęć kulturologicznych. Do zobaczenia przy następnej okazji! Swymi wrażeniami podzieliłem się z dziennikarzem gazety DULIST. Tekst można przeczytać tutaj.
2019, 4 sierpnia
Skomentowałem dla „Świata na wskroś”  kwestię dostarczenia Serbii nowego sprzętu wojskowego przez Moskwę. Komentarza można posłuchać (od 37:22)
2019, 17-19 czerwca
Na międzynarodowej konferencji CEESA-ISA 2019 w Belgradzie wraz z kolegami z projektu REPAST zorganizowaliśmy panel dot. trudnej przeszłości w krajach europejskich. Wygłosiłem tam referat dot. przyczyn porażki międzynarodowej polityki pamięci w Bośni i Hercegowinie po 1995 roku. Dzięki za wspólny panel!
2019, 14-16 czerwca
Na międzynarodowej konferencji ASEEES Summer Convention 2019 w Zagrzebiu wygłosiłem referat o walkach symbolicznych wewnątrz ruchów nacjonalistycznych na przykładzie wewnątrz-boszniackich walk o pamięć o oblężeniu Sarajewa. Referat był w ramach panelu o podziałach symbolicznych w Europie Południowo-Wschodniej, który zorganizowaliśmy z koleżankami i kolegami z Pracowni Obszaru Postjugosłowiańskiego PROP.
2019, 6 czerwca Wziąłem udział w dyskusji panelowej pt. „Od imperium do państw. Wielość nowoczesności po Imperium Osmańskim?“ zorganizowanej przez Instytut Socjologii i Ośrodek Kultury Francuskiej UW. Dziękuję współpanelist(k)om i uczestnikom za ciekawą rozmowę!